آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که کدام کشورها زعفران، این طلای سرخ گران‌بها را به بازارهای جهانی صادر می‌کنند؟ زعفران به عنوان یکی از ارزشمندترین ادویه‌های دنیا به دلیل فرآیند برداشت سخت و ویژگی‌های منحصربه‌فردش، لقب طلای سرخ را گرفته است. ایران همچنان با تولید بیش از نیمی از زعفران جهان در صدر تولید و صادرات قرار دارد. با این حال، کشورهای دیگر مانند اسپانیا و افغانستان نیز به این تجارت سودآور پیوسته‌اند و نقش موثری در بازار جهانی زعفران ایفا می‌کنند. همراه ما باشید تا به بررسی لیست کشورهای صادرکننده زعفران بپردازیم.
کشورهای دارای شرایط لازم برای کشت زعفران
زعفران یکی از گیاهان ارزشمند و مقاوم به شرایط اقلیمی خاصی مانند سرما و خشکی است. برای رشد این گیاه، منطقه‌ای با آب‌وهوای سرد و خشک و رطوبت پایین لازم است، زیرا کیفیت زعفران در چنین شرایطی به‌مراتب بهتر و مرغوب‌تر خواهد بود. پیاز زعفران می‌تواند تا دمای منفی 40 درجه را تحمل کند و به آبیاری کم نیاز دارد.
ایران به دلیل تنوع بالای اقلیمی، مناطق زیادی دارد که از این شرایط برخوردار هستند. استان‌هایی مثل خراسان رضوی، جنوبی و شمالی از مناطق ایده‌آل برای کشت زعفران در ایران به شمار می‌آیند. در این مناطق به دلیل خشکی هوا و کم‌آبی، زعفران باکیفیت‌تری تولید می‌شود که در بازارهای جهانی نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
زعفران کدام کشور ارزان تر است؟
علاوه بر ایران، برخی دیگر از کشورها مثل اسپانیا، افغانستان و هند نیز به دلیل دارا بودن آب‌وهوای مناسب، توانایی کشت زعفران را دارند، اما میزان و کیفیت تولیدات آن‌ها به‌اندازه ایران نیست. در این بین، اسپانیا به‌عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان زعفران شناخته می‌شود، هرچند که بسیاری از زعفران صادراتی آن از ایران تأمین می‌گردد.
زعفران نه‌تنها به دلیل شرایط اقلیمی خاص، بلکه به دلیل نیاز به دقت و تخصص در فرآیند برداشت و خشک‌کردن نیز از ارزش بسیار بالایی برخوردار است. به همین دلیل، ایران همواره در تولید و صادرات زعفران نقش برجسته‌ای داشته و همچنان به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا شناخته می‌شود.
ایران؛ بزرگترین تولیدکننده زعفران در جهان
ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زعفران در جهان، با داشتن تنوع اقلیمی بالا و مناطق سرد و خشک، بستر مناسبی برای کشت و پرورش زعفران دارد. این کشور با تولید حدود 90 درصد از زعفران جهان، جایگاه ویژه‌ای در این صنعت دارد. استان‌های خراسان رضوی و جنوبی از مهم‌ترین مناطق کشت زعفران در ایران هستند، زیرا دارای آب و هوای مناسب برای تولید این گیاه با کیفیت بالا هستند.
زعفران به عنوان یک محصول استراتژیک، نه تنها در اقتصاد ایران بلکه در فرهنگ و تاریخ این کشور نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. زعفران ایرانی نه تنها نمادی از کیفیت و خلاقیت در کشاورزی است، بلکه نمایانگر هویت و فرهنگ غنی ایران نیز می‌باشد. با توجه به بازار جهانی، سرمایه‌گذاری در این صنعت می‌تواند به رونق اقتصادی و افزایش صادرات کشور کمک شایانی کند. شرکت زعفران توکلی یکی از بهترین صادرکننده های زعفران در سطح بین المللی است.
اسپانیا
رتبه دوم تولید زعفران در جهان به کشور اسپانیا تعلق دارد. اسپانیا با داشتن 25 تن تولید سالانه زعفران، پس از ایران به‌عنوان دومین تولیدکننده بزرگ جهان شناخته می‌شود. دانشگاه‌های این کشور تحقیقات گسترده‌ای در مورد زعفران انجام داده و شرایط مناسب برای کشت را به کشاورزان اعلام می‌کنند. مناطق کشت زعفران در اسپانیا دارای آب و هوایی مشابه با نواحی پررونق ایران، مثل قائنات هستند. اسپانیا همچنین یکی از کشورهای بزرگ صادرکننده زعفران به جهان است و 20.7 درصد صادرات جهانی زعفران را به خود اختصاص داده است.
آیا ایران به اسپانیا زعفران صادر می کند؟
افغانستان
رتبه سوم زعفران افغانستان است که در سال‌های اخیر به یکی از محصولات باارزش این کشور تبدیل شده است. طبق گزارش‌ها در سال 2018، از 6200 هکتار زمین‌های زیر کشت زعفران، حدود 18 تن زعفران برداشت شد. ارزش صادرات زعفران افغانستان به 58 میلیون دلار می‌رسد، که نشان‌دهنده بازاری رو به رشد است. زعفران افغانستان به کشورهای متعددی از جمله هند، عربستان سعودی، فرانسه، امارات متحده عربی، ایالات متحده و ترکیه صادر می‌شود.
با وجود رشد تولید زعفران در افغانستان، این کشور همچنان بخشی از زعفران خود را از ایران وارد می‌کند. ایران به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در جهان، 65.7٪ از زعفران افغانستان را تأمین می‌کند. از آنجایی که آب و هوای دو کشور به یکدیگر شبیه است، زعفران افغانستان نیز از کیفیت بالایی برخوردار است و مورد توجه بازارهای بین‌المللی قرار گرفته است.
زعفران هند
در ایالت کشمیر هند، زعفران به عنوان یکی از محصولات مهم کشاورزی شناخته می‌شود. بیش از 120 هزار خانواده در این منطقه به کشت زعفران مشغولند و درآمد قابل توجهی از این طریق کسب می‌کنند. زعفران کشمیر به خاطر عطر و طعم خاص خود مشهور است و به عنوان یکی از بهترین زعفران‌های جهان در نظر گرفته می‌شود.حدود 200 روستا در پنج منطقه از ایالت کشمیر به تولید زعفران مشغول هستند. مهم‌ترین مناطق شامل پولواما، سرینگر، کولگام، اننتناگ و بامبور است.
خاک و آب و هوای این مناطق به گونه‌ای است که شرایط مناسبی برای رشد زعفران فراهم می‌کند.زعفران وارد شده به هند ارزشی معادل 31.06 میلیون دلار دارد که 11 درصد از واردات جهانی زعفران را تشکیل می‌دهد. عمده صادرات زعفران هند به کشورهای آسیایی و به ویژه هنگ کنگ انجام می‌شود. زعفران کشمیر همچنین در بازارهای بین‌المللی به دلیل کیفیت بالا و عطر و طعم خاص خود شناخته شده است. با این حال، تولید زعفران در هند با چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، آلودگی آب و مشکلات اجتماعی ناشی از درگیری‌ها در منطقه مواجه است. تلاش‌های زیادی برای بهبود کیفیت و افزایش تولید در این صنعت صورت می‌گیرد.
زعفران یونان
یونان به عنوان یکی از تولیدکنندگان زعفران در اروپا شناخته می‌شود و به ویژه در مناطق شمالی این کشور، زعفران کشت می‌شود. مساحت زیر کشت زعفران در یونان بین 1000 تا 1200 هکتار است و تولید سالانه این کشور حدود 8 تن زعفران است. یونان صادرات زعفران به ارزش 9.47 میلیون دلار را دارد و عمده صادرات آن به کشورهای اروپایی نظیر فرانسه، لهستان، اسپانیا، ایتالیا، سوئیس و آلمان است.
با وجود اینکه اسپانیا بزرگترین تولیدکننده زعفران در اروپا است، یونان نیز توانسته به عنوان یکی از اصلی‌ترین کشورهای صادرکننده زعفران در قاره اروپا مطرح شود از چالش‌های پیش‌روی صنعت زعفران در یونان می‌توان به رقابت با تولیدکنندگان دیگر و همچنین تغییرات اقلیمی اشاره کرد. اما با توجه به افزایش تقاضا برای زعفران با کیفیت، آینده این صنعت امیدوارکننده به نظر می‌رسد.
زعفران ایتالیا
ایتالیا به عنوان یکی از کشورهای تولیدکننده زعفران، سالانه حدود 600 کیلوگرم زعفران تولید می‌کند. این کشور به دلیل مصرف داخلی بالا، عمده تولید خود را در داخل کشور استفاده می‌کند. ایتالیا به عنوان یکی از بزرگترین واردکنندگان زعفران، به ویژه از کشور مراکش شناخته می‌شود. این کشور بر روی زمین‌های مراکش سرمایه‌گذاری کرده و زعفران این کشور را به عنوان یک منبع مهم تأمین می‌کند.
زعفران مراکش
مراکش به عنوان یکی از کشورهای برتر تولیدکننده زعفران در سال‌های اخیر شناخته شده است. دولت مراکش در تلاش است تا این صنعت را تقویت کند و در حال حاضر مناطق کوهستانی این کشور به عنوان زمین‌های زیر کشت زعفران شناخته می‌شوند.زعفران مراکش به دلیل کیفیت بالا و عطر و طعم خاص خود شهرت دارد. سطح زیر کشت زعفران در مراکش حدود 600 هکتار است و 500 خانوار به کشت و برداشت زعفران مشغولند. زعفران مراکش به ویژه در بازارهای اروپایی و آمریکایی مورد توجه قرار گرفته است.
زعفران مراکش نه تنها به عنوان یک محصول صادراتی با ارزش شناخته می‌شود، بلکه به عنوان یک منبع مهم درآمد برای بسیاری از خانواده‌ها در این کشور محسوب می‌شود.
زعفران چین
چین در سال‌های اخیر به عنوان یک تولیدکننده زعفران وارد بازار جهانی شده است. این کشور با سرمایه‌گذاری بر روی کشت گلخانه‌ای زعفران و همچنین استفاده از روش‌های نوین کشاورزی، در تلاش است تا به یکی از برترین تولیدکنندگان زعفران تبدیل شود.زعفران چین از کشورهای مختلفی از جمله هنگ کنگ، آلمان، افغانستان و پرتغال وارد می‌شود و پس از بسته‌بندی و برندسازی، به کشورهای عربستان سعودی، ایتالیا، انگلیس و هنگ‌کنگ صادر می‌شود. چین با چالش‌هایی مانند رقابت شدید در بازار جهانی و نیاز به ارتقاء کیفیت مواجه است، اما با توجه به سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته، به نظر می‌رسد که آینده روشنی در این صنعت داشته باشد.
جمع‌بندی
کشورهای مختلفی در تولید زعفران فعال هستند، اما ایران به عنوان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در سطح جهانی شناخته می‌شود. شرایط آب و هوایی، خاک مناسب و تجربه کشاورزان ایرانی در کشت زعفران، باعث شده تا این کشور به مرکزی برای تولید زعفران با کیفیت بالا تبدیل شود. مهم‌ترین مناطق زعفران‌کاری ایران شامل خراسان رضوی، خراسان جنوبی و بخش‌هایی از فارس و کرمان است. زعفران ایرانی به دلیل رنگ، عطر و طعم خاصش، در بازارهای جهانی شهرت بالایی دارد و مشتریان بسیاری را جذب کرده است.
در سال‌های اخیر، صادرات زعفران ایرانی به کشورهای مختلف به ویژه در اروپا، آمریکا و خاورمیانه افزایش یافته است. زعفران ایرانی به کشورهای مختلفی از جمله اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، امارات متحده عربی، و همچنین به بازارهای آسیایی مانند هند و چین صادر می‌شود. طبق آمارها، ارزش صادرات زعفران ایران به بیش از 300 میلیون دلار در سال می‌رسد، که نشان‌دهنده اهمیت این محصول در اقتصاد ایران است. با وجود جایگاه برتر ایران در تولید زعفران، این کشور با چالش‌های متعددی نیز روبروست. یکی از این چالش‌ها، تقلب در بازار زعفران است. به دلیل قیمت بالای زعفران، برخی از تولیدکنندگان اقدام به تقلب کرده و محصولات نامرغوب را به جای زعفران خالص به بازار عرضه می‌کنند. این موضوع می‌تواند به اعتبار زعفران ایرانی آسیب بزند و اعتماد مشتریان را کاهش دهد.
