بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان: تهدیدی جدی برای سلامت سایت گربه طلایی
بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، یا زونوزها، عفونت‌هایی هستند که از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند. این بیماری‌ها می‌توانند از طریق تماس مستقیم با حیوانات آلوده، مصرف غذاهای آلوده یا ناقلین حشرات مانند پشه‌ها منتقل شوند. اهمیت آگاهی از این بیماری‌ها و راه‌های پیشگیری از آن‌ها، برای حفظ سلامت انسان و حیوانات بسیار مهم است.
راه‌های انتقال بیماری از حیوان به انسان
- تماس مستقیم: گازگرفتگی، خراشیدگی، لیسیده شدن توسط حیوانات آلوده، تماس با مدفوع یا ادرار حیوانات آلوده
- تماس غیر مستقیم: تماس با سطوح آلوده به ترشحات حیوانات، مانند اسباب بازی‌های حیوانات خانگی یا خاک آلوده به مدفوع
- نیش حشرات: پشه‌ها، کنه‌ها و سایر حشرات می‌توانند بیماری‌ها را از حیوانات به انسان منتقل کنند.
- مصرف غذاهای آلوده: مصرف گوشت یا محصولات لبنی خام یا نپخته از حیوانات آلوده، می‌تواند منجر به انتقال بیماری شود.
برخی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان
- هاری: یک بیماری ویروسی کشنده است که از طریق گازگرفتگی حیوانات آلوده، معمولاً سگ‌ها و خفاش‌ها، منتقل می‌شود.
- سالک: یک بیماری انگلی پوستی است که توسط نیش پشه خاکی منتقل می‌شود.
- تب مالت: یک بیماری باکتریایی است که معمولاً از طریق مصرف شیر یا فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه آلوده، یا تماس مستقیم با حیوانات آلوده، مانند گاو و بز، منتقل می‌شود.
- لپتوسپیروز: یک بیماری باکتریایی است که از طریق تماس با آب یا خاک آلوده به ادرار حیوانات آلوده، مانند موش‌ها و سگ‌ها، منتقل می‌شود.
- توکسوپلاسموز: یک بیماری انگلی است که معمولاً از طریق مصرف گوشت خام یا نپخته آلوده، یا تماس با خاک آلوده به مدفوع گربه، منتقل می‌شود.
- آنفلوانزای پرندگان: یک بیماری ویروسی است که می‌تواند از پرندگان به انسان منتقل شود.
- زیکا: یک بیماری ویروسی است که توسط پشه‌ها منتقل می‌شود و می‌تواند از حیوانات به انسان منتقل شود.
پیشگیری از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان
- واکسیناسیون: واکسیناسیون حیوانات خانگی و انسان‌ها علیه بیماری‌هایی مانند هاری و آنفلوانزا، می‌تواند از انتقال بیماری جلوگیری کند.
- رعایت بهداشت فردی: شستن دست‌ها با آب و صابون به خصوص پس از تماس با حیوانات، جلوگیری از تماس با حیوانات ناشناخته و پرهیز از مصرف غذاهای خام یا نپخته، از جمله اقدامات مهم برای پیشگیری از بیماری‌ها است.
- کنترل حشرات: استفاده از پشه بند و حشره کش‌ها، می‌تواند از نیش حشرات و انتقال بیماری جلوگیری کند.
- نظافت محیط: تمیز نگه داشتن محیط زندگی و محل نگهداری حیوانات، از جمله ضدعفونی کردن سطوح آلوده، می‌تواند به کاهش خطر انتقال بیماری کمک کند.
اهمیت مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده هرگونه علائم بیماری پس از تماس با حیوانات، مانند تب، خستگی، تورم غدد لنفاوی، بثورات پوستی یا مشکلات تنفسی، باید به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌تواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی جلوگیری کند.
هاری: بیماری مهلک اما قابل پیشگیری
هاری، یک بیماری ویروسی است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و معمولاً از طریق گزش حیوانات آلوده به انسان منتقل می‌شود. این بیماری اگر درمان نشود، تقریباً همیشه کشنده است.
علل بروز هاری
- گزش حیوانات آلوده: سگ‌ها، گربه‌ها، خفاش‌ها، روباه‌ها و سایر پستانداران وحشی، شایع‌ترین ناقلین ویروس هاری هستند.
- تماس مستقیم با بزاق آلوده: حتی بدون گزش، تماس مستقیم بزاق آلوده حیوان با زخم باز، چشم، بینی یا دهان می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.
علائم هاری
علائم هاری معمولاً چند هفته تا چند ماه پس از گزش ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر است:
- مرحله پیش درآمد: تب، سردرد، خستگی، بی‌اشتهایی، گلو درد، سرفه و احساس گزگز یا خارش در محل گزش.
- مرحله تحریک‌پذیری: اضطراب، تحریک‌پذیری، پرخاشگری، ترس از آب (هیدروفوبیا)، مشکل در بلع، تشنج و توهم.
- فلجی: فلج تدریجی عضلات، کما و در نهایت مرگ.
تشخیص هاری
تشخیص هاری بر اساس علائم بالینی، تاریخچه تماس با حیوان مشکوک و آزمایش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون و بررسی بافت مغز انجام می‌شود.
درمان هاری
متأسفانه، پس از ظهور علائم، درمان هاری بسیار دشوار و اغلب ناموفق است. اما اگر بلافاصله پس از گزش، اقدامات پیشگیرانه انجام شود، می‌توان از ابتلا به بیماری جلوگیری کرد.
پیشگیری از هاری
- واکسیناسیون حیوانات خانگی: واکسیناسیون سگ‌ها و گربه‌ها علیه هاری، یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از این بیماری است.
- واکسیناسیون پس از تماس: اگر توسط حیوان مشکوک به هاری گاز گرفته شده‌اید، باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده و واکسن هاری را دریافت کنید.
- اجتناب از تماس با حیوانات ناشناخته: به خصوص در مناطق با شیوع بالای هاری، از تماس با حیوانات ولگرد و وحشی خودداری کنید.
- کنترل جمعیت حیوانات ولگرد: کاهش جمعیت حیوانات ولگرد، می‌تواند به کنترل شیوع هاری کمک کند.
اهمیت آگاهی از هاری
هاری یک بیماری بسیار خطرناک است که می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد. با آگاهی از علائم، راه‌های انتقال و روش‌های پیشگیری از هاری، می‌توانیم از خود و عزیزانمان در برابر این بیماری محافظت کنیم.
**اگر توسط حیوانی گاز گرفته شده‌اید، حتماً به پزشک مراجعه
بهترین راه‌های پیشگیری از بیماری‌های مشترک انسان و حیوان
بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان (زئونوز) تهدیدی جدی برای سلامت انسان به شمار می‌روند. با این حال، با رعایت برخی نکات ساده می‌توان از ابتلا به این بیماری‌ها پیشگیری کرد.
واکسیناسیون
-
واکسیناسیون حیوانات خانگی: واکسیناسیون به موقع سگ‌ها، گربه‌ها و سایر حیوانات خانگی علیه بیماری‌هایی مانند هاری، یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری است.
-
واکسیناسیون انسان: در برخی موارد، واکسیناسیون انسان نیز توصیه می‌شود، مانند واکسن هاری پس از تماس با حیوان مشکوک.
بهداشت فردی
-
شستن دست‌ها: پس از تماس با حیوانات، مدفوع حیوانات، خاک آلوده و قبل از خوردن غذا، دست‌های خود را با آب و صابون به خوبی بشویید.
-
پرهیز از تماس با حیوانات بیمار: از تماس با حیوانات بیمار، ضعیف یا دارای رفتار غیرعادی خودداری کنید.
-
پخت کامل گوشت: گوشت را به طور کامل بپزید تا از کشتن میکروب‌های بیماری‌زا اطمینان حاصل کنید.
بهداشت محیط
- تمیز نگه داشتن محیط: محل زندگی و محیط اطراف را تمیز نگه داشته و از تجمع زباله و فضولات حیوانی جلوگیری کنید.
- کنترل حشرات: از حشره‌کش‌ها و توری‌های پنجره برای کنترل حشرات ناقل بیماری مانند پشه‌ها و کنه‌ها استفاده کنید.
مراقبت از حیوانات
- مراجعه منظم به دامپزشک: برای معاینات دوره‌ای و واکسیناسیون حیوانات خانگی خود به دامپزشک مراجعه کنید.
- تغذیه مناسب: تغذیه مناسب و متعادل به تقویت سیستم ایمنی حیوانات و کاهش احتمال ابتلا به بیماری کمک می‌کند.
نکات مهم دیگر
- پرهیز از مصرف شیر خام: شیر خام ممکن است حاوی باکتری‌هایی باشد که باعث بیماری در انسان می‌شوند.
- استفاده از دستکش هنگام کار با خاک یا مدفوع حیوانات: دستکش از تماس مستقیم پوست با عوامل بیماری‌زا جلوگیری می‌کند.
- آموزش کودکان: به کودکان آموزش دهید که چگونه با حیوانات به صورت ایمن برخورد کنند.
بیماری‌های مشترک مهم
برخی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان عبارتند از:
- هاری: از طریق گزش حیوانات آلوده منتقل می‌شود.
- تب مالت: از طریق مصرف شیر یا فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه آلوده منتقل می‌شود.
- سالک: توسط نیش پشه خاکی منتقل می‌شود.
- لپتوسپیروز: از طریق تماس با آب یا خاک آلوده به ادرار حیوانات آلوده منتقل می‌شود.
- توکسوپلاسموز: از طریق مصرف گوشت خام یا نپخته آلوده یا تماس با خاک آلوده به مدفوع گربه منتقل می‌شود.
توجه: این اطلاعات به صورت کلی ارائه شده است و برای تشخیص و درمان بیماری، باید به پزشک یا دامپزشک مراجعه کنید.
